بررسی وضعیت آهن سرم و ارتباط آن با هموگرام در سگ های خانگی شهرستان اهواز

    آهن یک عنصر ضروری برای اکثر موجودات زنده است و در بسیاری از روندهای متابولیک از جمله انتقال اکسیژن توسط هموگلوبین و میوگلوبین و نیز به عنوان جزئی از ساختار بسیاری از آنزیم‌ها نقش حیاتی ایفا می‌کند.  با توجه به عدم وجود مطالعات کافی در مورد آهن سرم در سگ‌های منطقه‌ی اهواز، مطالعه‌ی حاضر با هدف بررسی وضعیت آهن سرم و ارتباط آن با تابلوی خونی در سگ‌های خانگی شهرستان اهواز انجام گرفت.  برای این منظور از تعداد 120 قلاده سگ به ظاهر سالم (از نظر بالینی) ارجاعی به بخش داخلی دام‌های کوچک، بیمارستان دامپزشکی دانشگاه شهید چمران اهواز خون‌گیری به عمل آمد.  ارزیابی خون‌شناسی (شمارش کامل سلول‌های خونی) انجام گرفت و علاوه بر آن، شمارش رتیکولوسیت‌ها، با استفاده از رنگ‌آمیزی حیاتی گسترش‌های خونی و بررسی میکروسکوپی انجام گردید.  میزان آهن سرم، ظرفیت تام اتصال آهن و درصد اشباع آهن نیز در نمونه‌های سرمی سنجیده شد.  در این مطالعه میانگین میزان آهن سرم در حیوانات مورد بررسی 29/7±14/81 میکروگرم در دسی‌لیتر به دست آمد.  همچنین کمبود آهن در 20 درصد از سگ‌های مورد مطالعه مشاهده گردید.  کاهش آهن سرم با تغییرات عمده‌ی تابلوی خونی شامل کاهش غیرمعنی‌دار هماتوکریت، هموگلوبین و میانگین حجم سلولی همراه بود (05/0p>) در حالی که تعداد ترومبوسیت‌ها به طور غیرمعنی‌دار (05/0p>) و لکوسیت‌ها به طور معنی‌دار (05/0p<) افزایش یافته بود.  با این‌ وجود، افزایش رتیکولوسیت‌ها و افزایش ظرفیت تام اتصال آهن در این سگ‌ها مشاهده نگردید.  همچنین در این مطالعه شاخص جنس، واجد بیش‌ترین اثرات بر میزان آهن سرم و تابلوی خونی بود به ‌طوری‌ که میزان آهن و درصد اشباع آهن، هماتوکریت، هموگلوبین و متوسط هموگلوبین سلولی در حیوانات نر به طور معنی‌داری کم‌تر از ماده بود (05/0p<).  این در حالی بود ‌که تفاوت معنی‌داری بین نژادهای بزرگ و کوچک و سنین مختلف از این نظر مشاهده نشد (05/0p>).